مقدمهکودکان برای کنار آمدن با دیگران به قوانین ساده و روشن نیازمند هستند. نباید از کودکان بخواهیم که هر آنچه ما  می گوییم انجام دهند. کودکان در سنین پیش دبستانی دوست دارند خودشان تصمیم بگیرند، انتخاب کنند و در کارهای مربوط به خود مستقل باشند. تنها در مواردی کودک لجبازمحسوب می شود که بیش از نیمی از دستورات را اطاعت نکند.کودکان در سنین ۵/۲ تا ۵/۳ سالگی نوعی حالت لجبازی و مقاومت در برابر خواسته های پدر و مادر از خود نشان می دهند. در صورتی که با ملایمت با آنان رفتار شود، چنین رفتارهایی در کودکان از بین خواهد رفت. اما در صورتی که والدین لجبازی کودک را با پرخاشگری پاسخ دهند، دردوران نوجوانی لجبازی به طور شدید تری بروز خواهد کرد.علل لجبازی در کودکانوقتی کودکان درخواستی دارند، یا والدین آنها را مجبور به انجام عملی بر خلاف میلشان می کنند، آنها لجباز می شوند.  گاهی توجه زیاد والدین به رفتار های نامناسب کودکان سبب می شود که رفتار های نادرست آنان تقویت شود.به طوری که کودکان به دلیل آوردن، جرو بحث کردن، نق زدن، مجادله کردن و درخواست های مکرر متوسل می شوند. گاهی نیز علت لجبازی کودکان آن است که والدین در برابر لجبازی های آنان رفتار ثابتی ندارند. مثلا یک روز هیچ عکس العملی در مقابل لجبازی نشان نمی دهند و روز دیگر از آنان می خواهند مطابق با خواسته والدینشان رفتار کنند. اگر همیشه با کودکان رفتار ثابتی داشته باشیم کمتر لجبازی می کنند.

 

هنر برقراری ارتباط با کودکانبا خشونت، امر و نهی نکنید و یکباره دستورهای نامعقول و غیر قابل فهم صادر تکنید. این امر باعث عصبانیت و لجبازی بیشتر کودک می شود. مثلا وقتی می خواهید کودکتان را از موقعیت بازی خارج سازید، حتما باید وقت اتمام بازی را به اطلاع او برسانید. چنانچه کودک را بدون اطلاع قبلی از میدان بازی خارج سازید، از عکس العمل شدید و واکنش غیر عادی او متعجب نشوید.در مورد کارهایی که لزوما باید انجام پذیرد، هیچگاه با فرزند خود بحث و جدل نکنید مسلما دارویی که پزشک تجویز کرده علی رغم میل و خواسته ی کودک، باید خورده شود( حتی اگر مزه و طعم خوبی نداشته باشد) اما می توان از او پرسید که این دارو را با آبمیوه می خورد یا چای یا سایر نوشیدنی های مطبوع کودک ( در صورتی که برایش مضر نباشد) و تصمیم گیری را به عهده وی بگذارید. یعنی به کودک اجازه دهید از میان چند امکان، یکی را انتخاب کند. به هر طریق در مورد دستورات ضروری  که حتما باید انجام پذیرد، قاطعانه برخورد کنید و مصمم باقی بمانید و با لجبازی کودک، باالتماس و تضرع وی، تغییر عقیده ندهید.بدانید با قبول در خواست نا بجای کودکتان به زودی با خواسته های نابجای دیگری روبه رو خواهید شد. توجه به این نکته ضروری است که  : قاطعیت، غیر از خشونت است. شکیبایی را به هیچ وجه فراموش نکنید.هر گاه متوجه نادرستی فرمانی که به کودک داده اید شدید و ملاحظه کردید که حق با شما نبوده است، به جای اصرار بر آن و توجیه خواسته نادرستتان به اشتباهتان اقرار و در جهت اصلاح آن برآیید. بدانید که اختلاف سنی ما با کودکمان و تجربیات زیادی که نسبت به او داریم، دلیل این نخواهد شد که هیچ گاه اشتباه نکنیم. اعتراف به اشتباه، تصحیح آن و حتی عذر خواهی، از عظمت روحی فرد نشات می گیرد. اجازه دهید فرزندتان این درس بزرگ زندگی را در محیط خانواده  از شما بیاموزد. مثلا اگر کودک شما بر خلاف معمول در یک بعد از ظهر مدت زیادی خوابیده است، قطعا شب قادر نخواهد بود به زودی شب های قبل بخوابد. اگر شما بدون توجه به این مساله از او بخواهید که زود بخوابد، مسلما دستور نادرستی داده اید و باید هر چه سریع تر برایش توضیح دهید که امشب می تواند  به خاطر خواب بعد از ظهر بیشتر بیدار بماند. هنگام عصبانیت و رفتار های لجاجت آمیز کودک، بحث و جدل یا صحبت کردن منطقی، با او نتیجه ای نخواهد داشت. در این مواقع توجه کودک را به موضوع دیگری جلب کنید و بعد از آرام شدن و تخلیه کودک با ملاطفت از او بخواهید که آنچه را موجب عصبانیت و بد خلقی اش شده بود برایتان بیان کند.البته والدین هم باید از خود بپرسند که تحت چه شرایطی کودک چنین رفتاری را انجام می دهد و بعد از بررسی علل،باید در نهایت شکیبایی، تلاش کنند تا آن رفتار ها را بهبود بخشند.والدین هیچگاه نباید بعد از لجبازی و بدخلقی کودک زمانی که او تازه آرام شده هدیه یا خوراکی مورد علاقه اش را به او بدهند یا خواسته های غیر صحیح او را انجام دهند.

نتیجه گیریسعی کنید به فرزندان خود بیاموزید و خود نیز این فرصت را به آنها بدهید که خودشان در مورد مسائل کوچک تصمیم بگیرند. البته توجه کنید که نباید بیش از اندازه از کودک انتظار داشته باشید. همچنین به کودک فرصت انتخاب از میان چیزهای مختلف را بدهید.دسته ای از کودکان بسیار آرام و بی سر و صدا هستند و کمتر جلب توجه می کنند. این کودکان غالباً از ترس از دست دادن محبت والدین خود سعی می کنند بدون کمترین مقاومتی تسلیم آنها شده و از مخالفت احتراز کنند. باید توجه داشته باشیم اگر این شیوه ی رفتاری، ادامه یابد کودک در آینده سرخورده، بی اراده، ترسو و بی جرات خواهد شد و قادر به کسب کفایت لازم و اداره ی زندگی اش نخواهد بود. باید به این کودکان که اعتماد به نفس بالایی ندارند اطمینان دهید که از تصمیم گیری های مستقل آنها خوشحال می شوید. اگر در این میان او مرتکب اشتباهی شد و یا حتی اگر با فکر و ایده او مخالف بودید، باز هم نباید ذره ای از توجه ،مهرورزی و محبت شما به کودک کاسته شود.به خاطر داشته باشید که هر کودک، شخص منحصر به فردی است. به همین جهت رفتار مناسب با یک کودک ممکن است با کودک دیگری مناسب نباشد.